"Dasturchi" so'zi o'zbek tilida "dastur tuzuvchi" yoki "kompyuter dasturlarini yozuvchi" degan ma'noni anglatadi. Bu so'z, kompyuter dasturlarini tuzish, yozish va rivojlantirish bilan shug'ullanuvchi mutaxassisni ifodalaydi.

Dasturchilar, turli dasturlash tillarida ko'plab vazifalarni bajaradilar, masalan, veb-saytlar yaratish, mobil ilovalar tuzish, ilova tizimlarini ishga tushirish, kompyuter o'yinlari yaratish va boshqalar. Ularning o'zlariga xos bo'lgan bilim va ko'nikmalari bo'lishi mumkin, masalan:

Dasturlash tillari: Dasturchilar turli dasturlash tillarini o'rganishadi, masalan, jаvascript, Python, Java, C++, C# va hokazo.

Web-dasturlash: Veb-saytlarni va veb ilovalarni yaratish, frontend va backend sohalari bilan shug'ullanish.

Mobil ilovalar: Android va iOS platformalarida mobil ilovalar yaratish.

Ma'lumotlar tahlili va ma'lumotlar omborlash: Ma'lumotlarni tahlil qilish, ma'lumotlar bazalarini yaratish va ma'lumotlarni ishlatish.

Qurilmalarni dasturlash: elektronika qurilmalar uchun dasturlar yaratish, masalan, IoT (Internet of Things) ilovalar va boshqalar.

O'yinlar dasturlash: Kompyuter o'yinlarini yaratish, grafiika va o'yin texnologiyalariga tushunish.

Dasturchilar, yaratilayotgan dasturlarni sifatli va xavfsiz tarzda ishga tushirishga intilishadi. Ularning mahoratlari va bilimlari kompyuter dasturlash sohasidagi yaratilgan dasturlar va tizimlarning sifatini belgilaydi. Dasturchi, kompyuterlar bilan ishlash va ma'lumotlar bilan ishlash sohasida muhim va talab qilingan mutaxassislar orasiga kiradi.

Dasturchilarning darajalari va uning ustunligi o'zgaruvchan bo'lgan joyli darajalardir, ma'lum bir standart to'g'risida umumiy kelishuv yo'q. Bunday darajalar bir-biridan iqtisodiyat, sohalarda mutaxassislik, tajribaning bo'lishi, bilim va ko'nikmalar va boshqa xususiyatlarga qarab farq qiladi. Bundan tashqari, dasturchilik sohasida uslubiy ravishda ishlab chiqilgan ishlar tushunchalariga va tuzilishiga bog'liq o'ziga xos darajalar mavjud bo'lishi mumkin.

Biroq, umumiy ravishda dasturchilar o'rtacha darajalar bo'yicha o'rin oladi:

Junior dasturchi: Yangi kirib kelayotgan dasturchi, kod yozishda o'ziga mukofot qiladigan amaliyotga ega bo'lishi, dasturlash tillarini o'rganishga boshlangan bo'lishi kutiladi. Uning ish faoliyati odatda yangi proyektlarga o'z qat'lari bilan ishtirok etish va dastur kodlarini o'rganishiga bog'liq bo'ladi.

O'rta darajali dasturchi (Mid-level Developer): O'rta darajali dasturchi, o'zining dasturlash bilim va ko'nikmalarini yuqoriga oshirgan va ko'plab loyihalarda ishlagan bo'lishi kutiladi. Uning o'ziga xosligi vazifalarni vaqt-maqsadlarni amalga oshirish, kodni nazorat qilish va boshqa dasturchilar bilan birgalikda ishlash qobiliyati oshadi.

Senior dasturchi (Senior Developer): Senior dasturchi, katta va murakkab loyihalarda ishlash, dasturlash sohasidagi masalalarni yechishda yuqori darajali bilim va ko'nikmalarga ega bo'lishi kutiladi. Uning kodlarini tahlil qilish, ma'lumotlar omborlarini ishlatish, dastur arxitekturasini tuzish va yuqori darajadagi yechimlarni taklif qilish qobiliyati bor.

Menejer dasturchi (Lead Developer): Menejer dasturchi, tizimni rivojlantirish, loyihalarni boshqarish va boshqa dasturchilar bilan o'zaro hamkorlik qilishda muvaffaqiyatga erishgan bo'lishi kutiladi. Uning ish faoliyatida dastur tuzilishi va korxona tomonidan berilgan vazifalarni amalga oshirish kabi ma'lum darajali vazifalarga to'sqinlik qilinishi mumkin.

Arxitektor dasturchi (Architect Developer): Arxitektor dasturchi, murakkab va katta miqyosli loyihalarni tuzishda katta tajribaga ega bo'lishi kutiladi. Uning dastur arxitekturasi va tizim strukturasini tuzish, sohalarni ishlab chiqish, katta tizimlardagi muammo va muammolarni hal qilishga yo'l qo'yish uchun yuqori darajada bilim va ko'nikmalari bo'lishi kerak.

Har bir darajadagi dasturchining o'ziga xos vazifalari va maqsadlari bo'ladi. Dasturchilarning darajasi, ularning tajribasi va bilim darajalariga qarab o'zgaradi. Dasturchi darajalarini oshirish uchun o'z mutaxassislik sohasida rivojlanish, yangi ko'nikmalar o'rganish va ish faoliyatida mustaqil vazifalarni muvaffaqiyatli bajarish muhimdir.